Το λιπαρο δερμα είναι ένα θέμα που απασχολεί άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών. Για τους περισσότερους είναι θέμα εμφάνισης. Μπορεί όμως να αποτελέσει αιτία θεμάτων υγείας του δέρματος όπως ακμή ή εμφάνιση κυστών. Ακολουθεί μια σειρά απαντήσεων σε συχνές ερωτήσεις ασθενών του ιατρείου για το λιπαρό δέρμα και την περιποίησή του.

Που οφείλεται το λιπαρό δέρμα;

Το λιπαρό δέρμα έχει τυπική εμφάνιση. Γυαλίζει χαρακτηριστικά και συχνά εμφανίζει στην επιφάνειά του διατεταμένους πόρους ή μαύρα στίγματα (φαγέσωρες), ιδίως στην περιοχή της μύτης και της πλάτης.  Η εικόνα αυτή οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή του σμήγματος, του λιπαντικού του δέρματος. Το σμήγμα παράγεται από εκατομμύρια μικροσκοπικές μονάδες παραγωγής του έντριχου δέρματος, τους σμηγματογόνους αδένες. Επομένως η παραγωγή σμήγματος  σημαίνει υπερδραστηριότητα αυτών των αδένων.

Μήπως το δέρμα με λιπαρότητα σημαίνει πρόβλημα υγείας;

Αναλόγως. Για τους περισσότερους η λιπαρότητα απασχολεί μόνο για αισθητικούς λόγους. Η εμφάνιση λιπαρότητας στο δέρμα είναι συνήθης με την είσοδο στην εφηβεία και την αφύπνιση των ορμονών του φύλου (των ανδρογόνων). Ο βαθμός λιπαρότητας καθορίζει και τον τύπο του δέρματος ( ξηρό, κανονικό, μικτό, λιπαρό). Η λιπαρότητα μπορεί να αλλάζει με την πάροδο του χρόνου πχ από την  εφηβεία στην ενηλικίωση, ή και να εξαφανίζεται.

Ωστόσο το λιπαρό δέρμα αποτελεί το βασικό υπόβαθρο για την εμφάνιση ακμής. Και η ακμή μπορεί να είναι εφηβική ή σχετιζόμενη με υποκείμενο ορμονικό πρόβλημα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο δερματολογος αναλαμβάνει να καθοδηγήσει την περιποίηση και φροντίδα του λιπαρού δέρματος.

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η αλλαγή του χαρακτήρα του δέρματος προς το λιπαρό είναι ένα πρώιμο σύμπτωμα που μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό ενός ορμονικού προβλήματος! Για παράδειγμα η εμφάνιση λιπαρού δέρματος σε ενήλικες γυναίκες χωρίς τέτοιο ιστορικό στην εφηβεία μπορεί να είναι δείγμα διαταραχής αναπαραγωγικών ορμονών.

Επομένως το λιπαρό δέρμα δεν συνιστά πρόβλημα υγείας αλλά μπορεί να αποτελέσει και αιτία ή σινιάλο εμφάνισης προβλημάτων. Η φροντίδα του είναι απαραίτητη για αισθητικούς λόγους και ως πρόληψη.

Ποιοί παράγοντες οδηγούν στην εμφάνιση λιπαρού δέρματος;

Το λιπαρό δέρμα εκτός από φυσιολογική εικόνα του δέρματος ή  αποτέλεσμα ορμονικής διαταραχής, είναι εμφανής και στις εξής περιπτώσεις:

• άγχος
• ακατάλληλα καλλυντικά, make-up και σαμπουάν
• ρύπανση ατμόσφαιρας, σκόνη
• διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και σε τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη

Λιπαρό δέρμα και μικροβίωμα. Ποια η σχέση τους;

Είναι γνωστό ότι η λιπαρότητα του δέρματος επηρεάζει μαζί με άλλους παράγοντες τη μικροχλωρίδα του δέρματος. Ευνοεί τον εποικισμό των σμηγματογόνων αδένων  από το Propiobacterium Acnes καθώς και την αύξηση του πληθυσμού του Σταφυλοκόκκου στην επιδερμίδα. Είναι φανερό όμως πως η σχέση είναι αμφίδρομη καθώς με τη σειρά του το  μικροβίωμα σε απορρύθμιση ευνοεί την περαιτέρω επιδείνωση της λιπαρότητας.

Πως περιποιούμαι το λιπαρό δέρμα;

Στόχος της περιποίησης είναι η διατήρηση ενός καθαρού και δροσερού δέρματος. Αυτό το καταφέρνουμε τόσο με την τήρηση καλού καθαρισμού όσο και με μέτρα μείωσης της παραγωγής σμήγματος. Πιο αναλυτικά:

• Πλένουμε το πρόσωπο πρωί, βράδυ κι όταν ιδρώνουμε έντονα (πχ μετά από άσκηση). Βασική είναι η αποφυγή των πολύ συχνών πλυσιμάτων καθώς αυτά οδηγούν σε αντιδραστική σμηγματόρροια. Προτιμούμε ειδικά καθαριστικά σαπούνια προσώπου.
• Αποφεύγουμε ερεθιστικές μεθόδους καθαρισμού όπως scrubbing. Συνήθως έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα καθώς οδηγούν σε υπερπαραγωγή σμήγματος.
• Αποφεύγουμε την χρήση σαμπουάν τύπου 2-σε-1 καθώς και τα βαριά αφρόλουτρα. Προτιμούμε ειδικά προϊόντα για λιπαρά μαλλιά και δέρματα.
• Αποφεύγουμε να αγγίζουμε συχνά το πρόσωπο με τα χέρια μας ειδικά όταν αυτά είναι βρώμικα
• Χρησιμοποιούμε καλλυντικά και προϊόντα make-up που στη συσκευασία τους γράφει ότι είναι κατάλληλα για λιπαρά ή ακνεϊκά δέρματα ή oil-free. Ακατάλληλα καλλυντικά και make-up μπορεί να πυροδοτήσουν σοβαρές εξάρσεις ακμής. Δεν δοκιμάζουμε δείγματα καλλυντικών και make-up προτού δούμε τις προδιαγραφές τους!
• Χρησιμοποιούμε μόνο mat υφές αντηλιακών για πρόσωπο και σώμα
• Αποφεύγουμε τη διατροφή πλούσια σε υδατάνθρακες και σε τροφές υψηλού γλυκαιμικού δείκτη. Αυτές οι τροφές πυροδοτούν υπερπαραγωγή σμήγματος. Προτιμούμε πιο ισορροπημένη δίαιτα. Επίσης καλό είναι να περιορίσουμε και την κατανάλωση αγελαδινού γάλακτος.
• Αλλάζουμε μαξιλαροθήκες και σεντόνια τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα. Τα κλινοσκεπάσματα συλλέγουν νεκρά κύτταρα, μικρόβια και υπολείμματα make-up που επιδεινώνουν τη λιπαρότητα. Δεν ξαπλώνουμε το βράδυ με πετσέτα στο μαξιλάρι!
• Καταφεύγουμε στον ειδικό όταν η λιπαρότητα επιμένει ή όταν αρχίζει να δημιουργεί προβλήματα όπως ακμή. Η ακμή έχει μακρά κι απρόβλεπτη πορεία. Μπορεί να εκδηλωθεί σε ιδιαίτερα σοβαρή μορφή. Όσο πιο νωρίς την αντιμετωπίσει ο δερματολογος τόσο το καλύτερο.

Πως βοηθάει ο δερματολόγος στην αντιμετώπιση του δέρματος με τάση λιπαρότητας;

Ο δερματολογος βοηθάει στη σωστή επιλογή κατάλληλων προϊόντων περιποίησης αλλά μπορεί να επέμβει και θεραπευτικά στη μείωση της λιπαρότητας (σμηγματορρύθμιση). Αυτό γίνεται με τους εξής τρόπους:

• Τοπική φαρμακευτική αγωγή σε πρόσωπο και πλάτη (ρετινοειδή, αδαπαλένη)
• Ιατρικοί καθαρισμοί προσώπου από πρόδρομες βλάβες ακμής όπως μαύρα στίγματα/φαγέσωρες
• Καλλυντικά με κατάλληλη σύνθεση που δρουν ακόμη και θεραπευτικά στο λιπαρο δερμα
• Χημικά peeling για καθαρισμό πόρων και σμηγματορρύθμιση
• Fractional laser για μείωση διατεταμένων πόρων και σμηγματορρύθμιση
• Microneedling για reset στους σμηγματογόνους αδένες

Όλες οι παρεμβάσεις έχουν συνήθως άριστα αποτελέσματα και βοηθούν στη μεγάλη βελτίωση της όψης του λιπαρού δέρματος.

Δηλαδή η λιπαρότητα του δέρματος δεν μου προσφέρει όφελος;

Κάθε νόμισμα έχει δύο όψεις. Το λιπαρο δερμα έχει ανάγκη φροντίδας και έχει αυξημένες πιθανότητες να πυροδοτήσει ακμή ακόμη και σε μεγάλες ηλικίες. Από την άλλη όμως έχει συνήθως καλύτερη εικόνα από πλευράς ενυδάτωσης. Δεν έχει ανάγκη πολλά και ακριβά καλλυντικά προϊόντα ενυδάτωσης και δεν εμφανίζει εύκολα ρυτίδες! Ο δερματολογος μπορεί να εκμεταλλευτεί έξυπνα αυτή την ιδιότητα του λιπαρού δέρματος και με κατάλληλες θεραπείες να χαρίσει στον/στην ασθενή νεανική όψη για πολλά χρόνια! Συνεπώς αν έχετε λιπαρό δέρμα έχετε έναν πολύ σοβαρό λόγο για να χαίρεστε!