Ποιο ρόλο παίζουν οι ορμόνες στην επιδερμίδα σου;

Το σώμα μας παράγει περισσότερες από 50 ορμόνες! Είναι εντυπωσιακό! Τι είναι όμως οι ορμόνες; Οι ορμόνες είναι πρωτεΐνες. Είναι ουσίες που παράγουμε από όργανα που ονομάζουμει ενδοκρινείς αδένες. Ειδικότερα, κυκλοφορούν με το αίμα και μεταφέρουν χημικά σήματα σε όλα τα όργανα και τους ιστούς του σώματος βοηθώντας στη σωστή λειτουργία τους. Η δράση τους αρχίζει πολύ νωρίς, λίγες εβδομάδες μετά τη δημιουργία του εμβρύου στην κοιλιά της μητέρας και διαρκεί για όλη τη ζωή του ανθρώπου. Ωστόσο μερικές εμφανίζονται μετά από κάποια χρόνια, ενώ άλλες σταματούν να παράγονται κατά τη διάρκεια της ζωής.

Οι ορμόνες έχουν άμεση σχέση με κάθε λειτουργία του σώματός μας. Αναλυτικότερα, ελέγχουν και ρυθμίζουν το μεταβολισμό μας, την ανάπτυξη, τον αναπαραγωγικό μας κύκλο, το πώς αντιδρούμε σε ερεθίσματα του περιβάλλοντος ή το πώς αισθανόμαστε, συντονίζουμε τα όργανα μεταξύ τους και προετοιμάζουμε το σώμα μας για μεγάλες αλλαγές, όπως είναι η εφηβεία, μια εγκυμοσύνη ή η εμμηνόπαυση. Και βέβαια, οι διακυμάνσεις τους επηρεάζουν, θετικά ή αρνητικά και το δέρμα μας.

Ποιες είναι οι πιο βασικές ορμόνες και πώς επηρεάζουν την επιδερμίδα;

Οιστρογόνα

Αρχικά, τα οιστρογόνα τα παράγουμε στο σώμα τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες. Ωστόσο, η παρουσία του είναι εντονότερη & η λειτουργία τους πιο σύνθετη στις γυναίκες.

Ευθύνονται για πολλά από τα γυναικεία χαρακτηριστικά όπως την απαλή υφή τον πόρων της επιδερμίδας. Επίσης, συμβάλλουν στη διατήρηση της υγρασίας της όπως και στη σύνθεση του κολλαγόνου και της ελαστίνης, των πρωτεϊνών που εξασφαλίζουν την σφριγηλότητα και την ελαστικότητά της.

Κατά την αναπαραγωγική ηλικία μιας γυναίκας τα οιστρογόνα κάνουν την επιδερμίδα να δείχνει πιο λαμπερή. Ωστόσο, παρατηρούμε υπερβολική συσσώρευση μελανίνης στην επιδερμίδα, το γνωστό μέλασμα.

Τεστοστερόνη κι Ανδρογόνα

Είναι οι ορμόνες που καθοδηγούν πολλές αλλαγές στο σώμα και η έναρξη εντατικής παραγωγής τους σηματοδοτεί την είσοδο στην εφηβεία. Τα επίπεδά τους είναι πολύ πιο αυξημένα στους άνδρες.

Στο δέρμα ξυπνούν εκατομμύρια μικροσκοπικούς σμηγματογόνους αδένες. Οι αδένες αυτοί είναι μονάδες παραγωγής μιας φυσικής ενυδατικής κρέμας που ονομάζουμε σμήγμα. Η ποσότητα του σμήγματος καθορίζει και τον τύπο του δέρματός μας. 

Στις γυναίκες, η αύξηση των επιπέδων τεστοστερόνης (στην εφηβεία ή εξαιτίας κάποιας πάθησης, όπως για παράδειγμα, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών) μπορεί να προκαλέσει υπερδιέγερση των σμηγματογόνων αδένων η οποία πιθανώς να οδηγήσει σε επίμονη ακμή, ακόμα και κυστική ακμή. Επίσης, η τεστοστερόνη αυξάνει να επίπεδα των λιπαρών εκκρίσεων. Επιπλέον, μπορεί να πυροδοτήσουμε αυξημένη παράδοξη τριχοφυΐα στο γυναικείο πρόσωπο.

Αλλά και τα πολύ χαμηλά επίπεδα τεστοστερόνης και γενικά των ανδρογόνων ορμονών, μετά τα 40-50, έχουν αντίκτυπο στο δέρμα. Η επιδερμίδα γίνεται πιο ξηρή και εύθραυστη, το λίπος συσσωρεύεται, η μυϊκή μάζα ατροφεί και ο συνδετικός ιστός χαλαρώνει με αποτέλεσμα το δέρμα να «κρεμάει» όχι μόνο στο πρόσωπο αλλά και στο σώμα-ιδίως στα μπράτσα.

Η τεστοστερόνη και τα παράγωγά της έχουν επίσης ρόλο στην εμφάνιση ανδογενετικής αλωπεκίας. Έχουν σαν αποτέλεσμα να πηγαίνουν και να συνδέουν με υποδοχείς στη ρίζα της τρίχας και να προκαλούν την προοδευτική ατροφία και την απώλειά της. Αυτό συμβαίνει σε άνδρες κυρίως αλλά και γυναίκες με κληρονομική προδιάθεση για ανδρογενετική αλωπεκία.

Κορτιζόλη

Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης τα συνδέουμε συνήθως με την αύξηση του σωματικού βάρους, έχοντας όμως επιπτώσεις και στο δέρμα. Δηλαδή ενοχοποιούμε για την έντονη λιπαρότητα και τις εξάρσεις ακμής που εμφανίζουμει στην ενήλικη ζωή μας αλλά και για την επιτάχυνση της διαδικασίας γήρανσης. Συγκεκριμένα, η ορμόνη του στρες προκαλεί αύξηση της γλυκόζης στο αίμα και αυτή με τη σειρά της προκαλεί φθορά του κολλαγόνου, με συνέπεια την εμφάνιση ρυτίδων, ραγάδων και χαλάρωσης.

Όταν βιώνουμε στρες, το σώμα μας αντιδρά σαν να δέχεται επίθεση, παράγει κορτιζόλη και οδηγείται σε φλεγμονές.

Σπυράκια, έντονη λιπαρότητα και αφυδάτωση μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας επιδερμίδας σε στρες.

Ορμόνες του Θυρεοειδή

Ο ρόλος των θυρεοειδικών ορμονών είναι καθοριστικός στην ανάπτυξη του ανθρώπου δέρματος από την εμβρυϊκή ηλικία μέχρι τα βαθιά γεράματα. Σε όποιο στάδιο της ζωή μας η ισορροπία χαθεί, εκδηλώνουμε πολλά προβλήματα όχι μόνο στο δέρμα μας αλλά και σε άλλα όργανα. Και αυτό γιατί, επεμβαίνουν στη σύνθεση πρωτεϊνών και τη μίτωση, στην κατανάλωση οξυγόνου από την επιδερμίδα και στο πόσο θα είναι το πάχος της.

Αντίθετα, από την αυξημένη παραγωγή θυρεοειδών ορμονών (υπερθυρεοειδισμός) το δέρμα μπορεί να είναι ζεστό και «ιδρωμένο» στην αφή.

Τέλος, τα μαλλιά είναι πολύ ευαίσθητος δείκτης καλής λειτουργίας του θυρεοειδούς. Ακόμη και μικρές μεταβολές στην εύρυθμη λειτουργία του αδένα που εκδηλώνουμε όπως με αλλαγές στο τριχωτό (απώλεια μαλλιών, λεπτά κι αδύναμα μαλλιά, δασυτριχισμός)

Ινσουλίνη

Η ινσουλίνη είναι ορμόνη που παράγουμε σε ειδική μοίρα του παγκρέατος. Αυτή ρυθμίζει την είσοδο της γλυκόζης (της «βενζίνης» του οργανισμού) στα κύτταρα και συνεπώς τα επίπεδα της στο αίμα μας. Για αυτό το λόγο, παραδείγματος χάριν η αυξημένη κατανάλωση γλυκών προκαλεί αύξηση παραγωγής ινσουλίνης.

Εκτός από αυτή τη λειτουργία για να ρυθμίζουμε τη γλυκόζη, η ινσουλίνη είναι υπεύθυνη και στη διατήρηση επαρκών ενεργειακών αποθεμάτων. Με αυτά είναι εφικτή η ανάπτυξη και η αναπαραγωγή. Συνεπώς έχει άμεση σχέση με τη ρύθμιση και του υποδόριου λίπους που είναι αποθήκη ενέργειας. Αυτό σημαίνει ότι η υπερινσουλιναιμία προκαλεί αύξηση του σπλαχνικού και του υποδόριου λίπους.

Επίσης η ορμόνη αυτή πηγαίνει και «μαστιγώνει» τους σμηγματογόνους αδένες να δουλεύουν περισσότερο και να κάνουν το δέρμα πιο λιπαρό.

Γνωρίζουμε επίσης πως η διαταραχή στα επίπεδα αυτής της ορμόνης έχει σχέση με την εμφάνιση διαβήτη. Οι δερματικές εκδηλώσεις του διαβήτη είναι πολλές και τις αναφέρουμε σε ειδικό άρθρο.

Τα επίπεδα των ορμονών δεν είναι σταθερά καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής. Στις γυναίκες, π.χ., παρουσιάζουν αυξομειώσεις ανάλογα με τη φάση του κατά μηνιαίου κύκλου. Αυτό εξηγεί γιατί μερικές μέρες του μήνα το δέρμα μοιάζει φρέσκο και φωτεινό. Άλλες πάλι μέρες του μήνα είναι κουρασμένο, μουντό, με έντονη λιπαρότητα ή ξηρότητα.

Τέλος, στην εμμηνόπαυση (ηλικίες άνω των 50 ετών) φθίνει η παραγωγή οιστρογόνων. Συνεπώς το δέρμα με τον καιρό γίνεται πιο λεπτό (εξαιτίας της απώλειας ινών κολλαγόνου), πιο ξηρό (εξαιτίας της απώλειας νερού), λιγότερο ελαστικό και με περισσότερες ρυτίδες (εξαιτίας της απώλειας της ελαστίνης). Οι αλλαγές αυτές είναι πιο εμφανείς στο πρόσωπο. Η περιοχή αυτή είναι πλουσιότερη σε υποδοχείς οιστρογόνων και περισσότερο εκτεθειμένη στους περιβαλλοντικούς παράγοντες (ειδικά στον ήλιο).

Κλείσε άμεσα το ραντεβού σου μαζί μας για κάθε απορία σου!