Το παρόν άρθρο απαντά σε συχνές ερωτήσεις σχετικά με την ψωρίαση στο δέρμα, την ψωρίαση στα νύχια καθώς και στις αρθρώσεις (ψωριασική αρθρίτιδα) σχετικά με την αιτία, τα συμπτώματα, την εικόνα. Επίσης κάνει μια επισκόπηση των θεραπευτικών επιλογών που είναι διαθέσιμες,  είτε αυτές είναι τοπικές αγωγές είτε βιολογικοί παράγοντες. 

Τι είναι η ψωρίαση;

Η ψωρίαση είναι μια χρόνια πάθηση που προσβάλλει το δέρμα, αλλά και τα νύχια και τις αρθρώσεις. Οι δερματολόγοι βλέπουν αρκετά συχνά ψωριασικούς ασθενείς στο ιατρείο. Υπάρχουν όμως και πολλοί που έχουν ήπια μορφή και απλά δεν το γνωρίζουν, όπως χαρακτηριστικά συμβαίνει με την ψωρίαση στα νύχια. Κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι η πάχυνση του δέρματος με την έντονη απολέπιση και συχνά φαγούρα.

Ο δερματολόγος μπορεί να βάλει εύκολα διάγνωση με μια απλή κλινική εξέταση, εάν η ψωρίαση είναι στο δέρμα. Πιο δύσκολη είναι η διάγνωση για την ψωρίαση στα νύχια, καθώς σε αυτή συχνά μπορεί να την μπερδέψει κάποιος με ονυχομυκητίαση. Ακόμη πιο δύσκολη είναι η διάγνωση για την ψωρίαση στις αρθρώσεις (ψωριασική αρθρίτιδα).

Πού οφείλεται η ψωρίαση;

Η ψωρίαση είναι μια πάθηση της οποίας η προδιάθεση είναι γραμμένη στα γονίδιά μας. Δηλαδή δεν είναι μεταδοτική. Ωστόσο μπορεί να υπάρξουν παράγοντες που να πυροδοτήσουν μια έξαρση (στρες, κρύο, μειωμένη ηλιοφάνεια, φάρμακα, λοιμώξεις).

Πόσο κρατάει η νόσος;

Όταν μιλάμε για ψωρίαση μιλάμε για ένα χρόνιο νόσημα. Εμφανίζεται σε κάποιο στάδιο της ζωής και μπορεί να κρατήσει χρόνια, με εξάρσεις και υφέσεις. Ο δερματολογος πρέπει να παρακολουθεί τακτικά τον ψωριασικό ασθενή.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ψωρίασης στο δέρμα;

Η ψωρίαση στο δέρμα έχει διάφορες μορφές. Οι μορφές καθορίζουν και τον τύπο της νόσου. Πιο συγκεκριμένα στη δερματολογία αναγνωρίζουμε τις εξής μορφές:

-Ψωρίαση κατά πλάκας, η συχνότερη μορφή. Χαρακτηριστικό της οι κόκκινες παχιές πλάκες στο σώμα με λευκή απολέπιση και συχνά φαγούρα. Τις εντοπίζουμε κυρίως σε καμπτικές επιφάνειες (αγκώνες, γόνατα) αλλά και στο υπόλοιπο σώμα και στο τριχωτό.

-Σταγονοειδής ψωρίαση. Την βλέπουμε συχνά μετά από κρυολόγημα με πονόλαιμο. Επίσης την χαρακτηρίζουν οι μικρές κόκκινες πλάκες που μοιάζουν με σταγόνες και είναι διάσπαρτες σε όλο το σώμα. Έχει συχνά φαγούρα.

-Αναστροφή ψωρ’ιαση. Την συναντάμε σε πτυχές του σώματος (μασχάλες, ανάμεσα στους γλουτούς, στις μηρογεννητικές πτυχές) με ερυθρό χρώμα. Λόγω διαβροχής συχνά υπάρχει φαγούρα αλλά όχι απολέπιση. Την εικόνα αυτή κάποιοι την μπερδεύουν συχνά με μυκητίαση.

-Φλυκταινώδης ψωρίαση. Την χαρακτηρίζουν φυσαλίδες γεμάτες πυώδες υγρό (φλύκταινες) . Την βλέπουμε συνήθως στις παλάμες και στα πέλματα. Ο δερματολόγος πρέπει να την ξεχωρίσει από δερματίτιδες και μυκητιάσεις.

-Ερυθροδερμική ψωρίαση. Σοβαρή μορφή ψωρίασης με καθολική εξάπλωση της κοκκινίλας με απολέπιση σε όλο το σώμα. Η φαγούρα είναι βασανιστική. Σε αυτή τη μορφή μπορούν να καταλήξουν οι προηγούμενες.

Οι παραπάνω μορφές μπορούν να συνυπάρχουν στον ίδιο ασθενή.

Ποια εικόνα έχει η ψωρίαση στα νύχια;

Η ψωρίαση στα νύχια (ψωριασική ονυχία) θυμίζει πολύ ονυχομυκητίαση. Ωστόσο έχει κάποια κλινικά χαρακτηριστικά τα οποία αναζητεί πάντα ο δερματολογος για να βάλει τη διάγνωση. Αυτά είναι: η καθολική προσβολή, η πάχυνση, τα βοθρία («τρυπήματα καρφίτσας»), η δυσχρωμία σαν «σταγόνα λαδιού». Η διάγνωση μπαίνει σχεδόν πάντα από την εξέταση. Μερικές φορές μπορεί ο δερματολόγος να ζητήσει μια καλλιέργεια νυχιών για να αποκλείσει τους μύκητες. Αρκετές φορές βλέπουμε την εμφάνιση σοβαρής ψωρίασης στα νύχια πριν την εμφάνιση ψωριασικής αρθρίτιδας.

Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα;

Ο δερματολόγος πρέπει πάντα στο νου την πιθανότητα για προσβολή των αρθρώσεων από τη νόσο. Κι αυτό γιατί η έγκαιρη διάγνωση οδηγεί σε μεγάλη πιθανότητα επιτυχίας στη θεραπεία. Αντίθετα παραμελημένες περιπτώσεις έχουν πολύ κακή πορεία. Η ψωριασική αρθρίτιδα έχει ως χαρακτηριστικά τους επίμονους πόνους και πρήξιμο στις αρθρώσεις. Χαρακτηριστικό είναι το πρωινό «πιάσιμο» των αρθρώσεων των χεριών που «ξεκλειδώνει» όσο περνάει η ώρα. Ακόμη την βλέπουμε μετά από πολλά χρόνια ιστορικού δερματικής προσβολής. Μπορεί όμως και να εμφανιστεί χωρίς συμπτώματα από το δέρμα. Ο δερματολόγος συνήθως συνεργάζεται με το ρευματολόγο για τη διάγνωση και παρακολούθηση αυτών των περιστατικών.

Θεραπεύεται η ψωρίαση;

Στη δερματολογία θεωρούμε ως βασικό στόχο το να οδηγήσουμε τη νόσο σε ύφεση, δηλαδή να την κοιμήσουμε. Η προδιάθεση θα συνεχίσει να υπάρχει φυσικά. Ωστόσο η επιθυμία μας είναι ο ασθενής να έχει όσο το δυνατόν μεγαλύτερα διαστήματα χωρίς εκδηλώσεις και ενοχλήσεις όπως φαγούρα. Το κεφάλαιο της θεραπείας της πάθησης είναι πολύ μεγάλο. Συνοπτικά οι θεραπευτικές μας επιλογές είναι οι παρακάτω:

• Τοπικά κορτικοειδή
• Τοπικοί ανοσοτροποποιητικοί παράγοντες (πιμεκρόλιμους, τακρόλιμους)
• Τοπικά παράγωγα βιταμίνης D(καλσιτριόλη, καλσιποτριόλη)
• Φυτική ή οργανική πίσσα
• Τοπικές μαλακτικές και κερατολυτικές κρέμες
• Φωτοθεραπεία
• Συστηματική αγωγή με ανοσοτροποποιητικά φάρμακα (κυκλοσπορίνη, μεθοτρεξάτη, ασιτρετίνη)
• Βιολογικοί παράγοντες  (anti TNF, αναστολείς ιντερλευκίνης 23, αναστολείς ιντερλευκίνης 17)
• Άλλες συστηματικές αγωγές ( απρεμιλάστη)

Ο δερματολόγος επιστρατεύει τα παραπάνω ανάλογα με τον τύπο και τη βαρύτητα της νόσου. Επίσης μπορούμε να τις χρησιμοποιήσουμε και σε συνδυασμό.

Τι είναι οι βιολογικοί παράγοντες

Οι βιολογικοί παράγοντες αποτελούν την πραγματική επανάσταση στην θεραπεία της νόσου τα τελευταία 20 χρόνια. Είναι ειδικές, εκλεκτικές και ουσιαστικά ήπιες θεραπείες υψηλού προφίλ ασφαλείας με ένδειξη στην σοβαρή ψωρίαση κατά πλάκας. Τις χορηγούμε κυρίως σε ενέσιμη μορφή. Μιλάμε για μονοκλωνικά αντισώματα που στοχεύουν σε σε συγκεκριμένους στόχους στο μονοπάτι της παθογένεσης της ψωρίασης. Οι βιολογικοί παράγοντες δεν προκαλούν την ανοσοκαταστολή ούτε τις παρενέργειες που προκαλούσαν οι παλαιότερες κλασικές συστηματικές θεραπείες για τη νόσο. Επίσης σαν θεραπεία έχει υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Ιδιαιτέρως χάρη στα νεότερα μόρια τα ποσοστά πλήρους και μακράς ύφεσης της ψωρίασης (PASI 100) είναι ιδιαιτέρως υψηλά. Το κόστος των θεραπειών αυτών το καλύπτουν πλήρως τα ασφαλιστικά ταμεία. Ακόμη η χορήγηση δε γίνεται σε νοσηλεία. Η παρακολούθηση  του ασθενή είναι στα πλαίσια προγραμματισμένων επισκέψεων στο ιδιωτικό ιατρείο μας.

Η φροντίδα του ψωριασικού δέρματος

Μιλάμε για μια διαδικασία που ξεφεύγει από τα όρια της απλής θεραπείας. Ειδικότερα ξεκινά από απλά μέτρα σε πολύ ήπιες περιπτώσεις και μπορεί να φτάσει και στα επίπεδα αλλαγής lifestyle στις πολύ βαριές. Ξεκινάμε από τη βασική αρχή ότι η ψωρίαση είναι μια χρόνια νόσος με εξάρσεις και υφέσεις. Στόχος μας είναι να την «κοιμίσουμε» και να την κρατήσουμε σε «ύπνο» για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Συνεπώς υπάρχουν οδηγίες περιποίησης με θεραπευτικό χαρακτήρα και γενικές οδηγίες που έχουν και προληπτικό χαρακτήρα. Επίσης δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η νόσος εκτός από το δερμα προσβάλλει τα νύχια και τις αρθρώσεις. Πιο αναλυτικά:

Βασικές οδηγίες περιποίησης

-Ακολουθούμε το θεραπευτικό πλάνο που μας έχει δώσει ο δερματολόγος. Πάντα προγραμματίζουμε επανεξέταση καθώς η ψωρίαση είναι χρόνιο νόσημα.

-Δεν «πειράζουμε» την ψωρίαση γιατί «φουντώνει». Οι τραυματισμοί πυροδοτούν την εμφάνιση ψωριασικών βλαβών ή φουντώνουν τις υπάρχουσες (φαινόμενο Koebner). Επίσης δεν σκαλίζουμε τα λέπια, δεν τρίβουμε το δέρμα με σκληρό σφουγγάρι.

-Ενυδατώνουμε καθημερινά το δερμα μας, χρησιμοποιώντας μια ενυδατική λοσιόν. Ειδικότερα σε περιοχές με μεγαλύτερο πρόβλημα χρησιμοποιούμε κρέμες ή αλοιφές, κατά προτίμηση πριν τον ύπνο.

-Δεν αφήνουμε πολύ μακριά τα νύχια μας. Τα μακριά νύχια σηκώνονται και ξεκολλάνε από το «κρεβάτι» τους, την κοίτη του όνυχος. Αυτοί οι μικροτραυματισμοί είναι αιτία για  ψωρίαση στα νύχια λόγω φαινομένου Koebner.

-Δεν σκαλίζουμε τα νύχια μας ειδικά στην περίπτωση που εμφανίζουν υπερκεράτωση κάτω από την ονυχαία πλάκα. Η υπερκεράτωση αυτή ΔΕΝ είναι βρωμιά αλλά ψωρίαση στα νύχια! Σε περιπτώσεις που η νόσος έχει προσβάλλει πολύ το νύχι, πχ το έχει παχύνει (παχυωνυχία) παρεμβαίνουν συνδυασμένα ο δερματολογος και ο ποδολόγος.

-Αποφεύγουμε τα «χτιστά» ή ημιμόνιμα νύχια. Έχουν χημικά που ίσως φουντώσουν ψωρίαση στα νύχια ή να τη χειροτερεύσουν ακόμη πιο πολύ.

-Φοράμε γάντια κατά προτίμηση με εσωτερική βαμβακερή επένδυση.

-Ενυδατώνουμε τακτικά τα χέρια μας με ενυδατική κρέμα, ιδιαίτερα μετά από χειρωνακτικές εργασίες.

-Επιδιώκουμε την ηλιοθεραπεία αλλά προσέχουμε να μην μας κάψει ο ήλιος.

-Ξεπλένουμε τα υπολείμματα του αντηλιακού καλά. Αποφεύγουμε τη χρήση κοινών αντηλιακών και προτιμούμε φαρμακοτεχνικά προϊόντα.

-Μειώνουμε την κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα.

-Ασκούμαστε καθημερινά αποφεύγοντας όμως την έντονη φόρτιση των αρθρώσεων, για να μην έχουμε πυροδότηση ψωριασικής αρθρίτιδας. Ιδανική άσκηση είναι η κολύμβηση.

-Ελέγχουμε το σωματικό μας βάρος. Η παχυσαρκία επιδεινώνει τη νόσο.

-Αποφεύγουμε το καυτό νερό στο μπάνιο. Κάνουμε μόνο ένα μπάνιο ή ντους ημερησίως. Περιορίζουμε τη διάρκειά του. Ακόμη δεν τρίβουμε το δέρμα με σκληρό σφουγγάρι. Επίσης αποφεύγουμε τα ερεθιστικά αφρόλουτρα καθώς κι αυτά που περιέχουν άρωμα. Καλό είναι να χρησιμοποιούμε την ενυδατική λοσιόν ή κρέμα όσο το δερμα είναι υγρό από το μπάνιο.

-Αποφεύγουμε το βάψιμο των μαλλιών σε φάση έντονης έξαρσης της ψωριασης στο τριχωτό.

-Αποφεύγουμε τις κομμώσεις με έντονη έλξη των τριχών Πχ σφικτά pony tails.

Κλείσε άμεσα το ραντεβού σου μαζί μας για κάθε απορία σου!