Τι είναι το έκζεμα χεριων;
Το έκζεμα των χεριών ή δερματίτιδα των χεριών είναι μια πολύ συχνή κατάσταση που ταλαιπωρεί άνδρες και γυναίκες κάθε ηλικίας. Είναι μια πολύ συχνή αιτία μόνιμης ενόχλησης και επιδείνωσης της ποιότητας ζωής. Το χαρακτηρίζει η εικόνα των μόνιμα κόκκινων, ερεθισμένων και σκασμένων χεριών που έχουν φαγούρα. Πολύ συχνά τα σκασίματα είναι βαθιά και προκαλούν πόνο.
Ποιοι παράγοντες προκαλούν έκζεμα χεριών
Το έκζεμα των χεριών οφείλεται σε εξωτερικούς ερεθιστικούς ή αλλεργικούς παράγοντες. Επίσης το βλέπουμε πιο εύκολα σε άτομα με ενδογενή προδιάθεση για ξηροδερμία, όπως ατοπική δερματίτιδα.
Το νερό, το σαπούνι, καθώς και τα αντισηπτικά υγρά αποτελούν γνωστούς ερεθιστικούς παράγοντες. Η συχνή τους χρήση διαταράσσει το pH του δέρματος, επηρεάζει αρνητικά το μικροβίωμα, και διαβρώνει την «ασπίδα» του δερματικού φραγμού. Αυτό έχει σημαντικές συνέπειες για την υγεία του δέρματος. Το δέρμα αρχικά κοκκινίζει, και η φαγούρα είναι ολοένα και πιο έντονη. Στη συνέχεια κι όσο τα πλυσίματα είναι συνεχή έχουμε την εμφάνιση ξηρότητα και ρωγμών. Η φαγούρα δίνει ολοένα και περισσότερο τη θέση της στον πόνο και το κάψιμο. Συχνά οι ρωγμές αποτελούν πύλη εισόδου μικροβίων, με αποτέλεσμα εμφάνιση επιμολύνσεων.
Τα πιθανά αλλεργιογόνα που προκαλούν έκζεμα χεριών είναι συνήθως ουσίες και υλικά με τα οποία ερχόμαστε συχνότερα σε επαφή. Τα πιο συχνά είναι μέταλλα, φάρμακα, οικοδομικά υλικά, φυτά, πούδρες, πλαστικά, λάτεξ, καθαριστικά, αρώματα, σαπούνια. Η εικόνα είναι ακριβώς η ίδια με παραπάνω. Η δερματίτιδα φουντώνει κάθε φορά που τα χέρια μας έρχονται σε επαφή με τα συγκεκριμένα αλλεργιογόνα.
Πάρα πολλές φορές ένα έκζεμα χεριών έχει τόσο ερεθιστική όσο και αλλεργική αιτιολογία. Επίσης, άτομα με ατοπική προδιάθεση εκδηλώνουν ευκολότερα και πιο επίμονα έκζεμα χεριών.
Έκζεμα χεριών και αντισηπτικά
Ένα από τα βασικά μέτρα προστασίας από τις ιώσεις (τον κορωνοïό, την γρίπη καθώς και τις εποχιακές ιώσεις) είναι η τήρηση απλών κανόνων υγιεινής των χεριών μας. Αυτή την επιτυγχάνουμε κυρίως με το τακτικό πλύσιμο των χεριών και την χρήση αντισυλληπτικών διαλυμάτων ή υγρών μαντιλιών καθαρισμού. Σύμφωνα με τις οδηγίες το πλύσιμο των χεριών για να είναι αποτελεσματικό πρέπει να το κάνουμε με τρεχούμενο νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα. Επίσης, τα αντισηπτικά υγρά πρέπει να περιέχουν 60-95% αιθυλικής αλκοόλης. Συνεπώς η υιοθέτηση αυτής της συνήθειας από το γενικό πληθυσμό έχει αυξήσει κατακόρυφα τα περιστατικά χρόνιας ερεθιστικής δερματίτιδας εξ επαφής. Και από αυτά το συχνότερο είναι το εκζεμα χεριων ή δερματίτιδα χεριών.
Ποια μέτρα προστασίας ειναι κατάλληλα για τη δερματίτιδα χεριών;
- Η χρήση ενυδατικής κρέμας με καταπραϋντικές και ενυδατικές ιδιότητες αμέσως μετά από κάθε πλύσιμο και εργασία είναι πολύ βοηθητική.
- Πρέπει να κάνουμε χρήση τοπικών κορτικοστεροειδών κρεμών η τοπικών αντιβιοτικών κρεμών μετά από συνεννόηση με τον δερματολόγο. Η χρήση τους έχει συνήθως συγκεκριμένο θεραπευτικό πλάνο. Η δίχως πλάνο χρησιμοποίηση τους συνήθως δεν έχει τα επιθυμητά θεραπευτικά αποτελέσματα.
- Η χρήση γαντιών κατασκευασμένων από όσο το δυνατόν πιο φιλικά για το δέρμα υλικά μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή συχνού πλυσίματος σε χώρους εργασίας. Ιδανικότερα είναι τα γάντια με εσωτερική βαμβακερή επένδυση. Τα γάντια βινυλίου ή νιτριλίου είναι σαφώς προτιμότερα από τα γάντια που περιέχουν λάτεξ.
- Άτομα με ιστορικό ατοπικής δερματίτιδας πρέπει να προσέχουν ιδιαίτερα την υγεία των χεριών τους καθώς τα συχνά πλυσίματα μπορεί να πυροδοτήσουν έντονη έξαρση ατοπικής δερματίτιδας.
-
Η ιδιαίτερα διαδεδομένη χρήση μη επεξεργασμένων φυτικών ουσιών απευθείας στο δέρμα με σκοπό την καταπράυνση των συμπτωμάτων της δερματίτιδας χεριών μπορεί μερικές φορές να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα. Όσο πιο φυτικό και «φυσικό» είναι ένα τοπικό σκεύασμα τόσο αυξάνει η πιθανότητα να λειτουργήσει σαν αλλεργιογόνο σε περίπτωση απευθείας επαφής με το ερεθισμένο δέρμα.
- Ο καθένας πρέπει να γνωρίζει ότι για την προστασία από ιούς και μικρόβια δεν χρειάζεται να χρησιμοποιούνται διαλύματα και σαπούνια με ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες που αλλοιώνουν το pH και το μικροβίωμα του δέρματος. Το πλύσιμο με απλό σαπούνι και νερό υπερεπαρκεί.
- Δεν είναι όλες οι ενυδατικές κρέμες το ίδιο. Ιδανικότερες κρέμες για την προστασία των χεριών από τα συχνά πλυσίματα είναι οι λεγόμενες «κρέμες φραγμού». Μιλάμε για εξειδικευμένα φαρμακοτεχνικά προϊόντα με επουλωτικές καταπραϋντικές και αναπλαστικές ιδιότητες κατάλληλα για εκζεμα χεριων. Ο δερματολόγος σας θα σας πει για τον τύπο και το είδος της κρέμας που είναι κατάλληλη για το πρόβλημα.
Πότε ζητάμε Ιατρική Συμβουλή;
Σε περίπτωση που η δερματίτιδα χεριών έντονης κι επίμονης εικόνας η καταφυγή στη συμβουλή του δερματολόγου αποτελεί μονόδρομο.. Επίσης σε περίπτωση που ο δερματολόγος υποπτευθεί αλλεργική αιτία για το έκζεμα, θα ζητηθεί η βοήθεια ενός αλλεργιολόγου.
