Καρκίνος δέρματος
18 Νοεμβρίου, 2019Έκζεμα χεριών: οδηγίες προστασίας
26 Μαρτίου, 2020Η δερματίτιδα εξ επαφής είναι μία πολύ συχνή δερματοπάθεια και παράγοντα έντονης ενόχλησης κι επηρεασμού της ποιότητας ζωής. Ο οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του. Υπάρχουν δύο τύποι δερματίτιδας εξ επαφής, η αλλεργική και η ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής. Κάποιος μπορεί να έχει είτε έναν από τους δύο τύπους είτε και τους δύο μαζί. Μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του σώματος, και κυρίως σε ελεύθερες επιφάνειες, με συχνότερη τα χέρια (έκζεμα χεριών). Μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια. Ήπια ή σοβαρή. Εντοπισμένη ή γενικευμένη. Άτομα με ιστορικό ατοπικής δερματίτιδας εμφανίζουν συχνότερα δερματίτιδα εξ΄επαφής.
Τι είναι η αλλεργική δερματίτιδα;
Η αλλεργική δερματίτιδα εξ επαφής είναι ένας τύπος αλλεργικής αντίδρασης του δέρματος. Μπορεί να την προκαλέσει η έκθεση σε κάποιο αλλεργιογόνο. Οι συχνότεροι παράγοντες που προκαλούν αλλεργική δερματίτιδα είναι:
- μέταλλα (νικέλιο, χρώμιο, ασήμι, χρυσός, ατσάλι)
- καλλυντικά
- κοσμήματα
- λάτεξ
- τροφές
- χημικά διαλυτικά, βαφές και χρώματα κτλ
- βαφές μαλλιών
Η αλλεργική δερματίτιδα είναι τοπική ή γενική. Επιπλέον έχει το χαρακτηριστικό να επιστρέφει κάθε φορά που το δέρμα μας έχει έκθεση στον συγκεκριμένο αλλεργικό παράγοντα. Και μάλιστα παρατηρούμε να φουντώνει και σε σημεία παλιότερης έκθεσης.
Τι είναι η ερεθιστική δερματίτιδα;
Η ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής είναι ο πιο συχνός τύπος δερματίτιδας εξ επαφής. Τη δημιουργεί ο χρόνιος ερεθισμός του δέρματος. Οι περισσότερες ουσίες σε συνεχή επαφή με το δέρμα πυροδοτούν δερματίτιδα εξ επαφής. Οι συχνότερες αιτίες δερματίτιδας εξ επαφής είναι:
- καθαριστικά, απορρυπαντικά
- αντισηπτικά χεριών
- σαπούνι
- νερό
- οξέα
- αλκάλεα
- μπαχαρικά
- φαγητά
- υγρά μπαταριών, βαφές, χημικοί διαλύτες.
Η ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής είναι πολύ συχνή στο χώρο εργασίας.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αλλεργικής δερματίτιδας εξ επαφής;
Στην περίπτωση της αλλεργικής δερματίτιδας τα συμπτώματα είναι ανάλογα με το βαθμό έκθεσης και την ένταση της αντίδρασης. Σε ήπιες περιπτώσεις βλέπουμε φαγούρα και κοκκινίλα. Εάν ο παράγοντας επιμένει βλέπουμε ξηροδερμία, τσιμπήματα, κάψιμο, πρήξιμο.Επίσης σε σοβαρές περιπτώσεις ή σε μακρά έκθεση βλέπουμε ακόμη και φουσκάλες και ορορόουσες ρωγμές και πληγές. Ακόμη όταν το πρόβλημα είναι χρόνιο παρατηρούμε προοδευτική πάχυνση του δέρματος, βαθιές ρωγμές, απολέπιση, σκούρο δέρμα και έντονη φαγούρα ή πόνο.
Ποια είναι τα συμπτώματα της ερεθιστικής δερματίτιδας εξ επαφής;
Τα συμπτώματα τα καθορίζει το πόσο ερεθιστικός είναι ο παράγοντας που προκαλεί την δερματίτιδα. Έτσι, ήπιοι ερεθιστικοί παράγοντες όπως φαγητό, νερό, σαπούνι συνήθως προκαλούν ξηροδερμία ερυθρότητα, απολέπιση, ρωγμές. Επιπλέον, ισχυροί ερεθιστικοί παράγοντες όπως βαφές, απορρυπαντικά, καθαριστικά συνήθως προκαλούν φαγούρα, κάψιμο, αίσθημα τρυπήματος, ερυθρότητα και πρήξιμο.
Πως τίθεται η διάγνωση της δερματίτιδας εξ επαφής;
Η διάγνωση μπαίνει από το δερματολόγο με την εξέταση του δέρματος και την λήψη αναλυτικού ιατρικού ιστορικού. Πολλές φορές δεν είναι εύκολο να βρει κανείς εάν η δερματίτιδα είναι αλλεργική ή εάν την προκαλεί κάποιος ερεθιστικός παράγοντας. Αρκετές φορές συνυπάρχουν και οι δύο τύποι δερματίτιδας εξ΄ επαφής. Συχνά απαιτείται η λήψη διαγνωστικής βιοψίας από το πάσχον δέρμα.
Επιπλέον πολλές φορές χρειάζεται η βοήθεια ενός αλλεργιολόγου ο οποίος με τη βοήθεια ειδικών δοκιμασιών patch test θα βοηθήσει στην ανεύρεση του πιθανού αλλεργικού αιτίου.
Πως θεραπεύουμε τη δερματίτιδα εξ επαφής;
Καταρχήν για τη θεραπεία της δερματίτιδας εξ επαφής πρέπει να αποφεύγουμε τους παράγοντες που προκαλούν το εξάνθημα, είτε είναι αλλεργικοί είτε ερεθιστικοί.
Έτσι π.χ. σε περίπτωση ερεθιστικής δερματίτιδας από αντισηπτικά υγρά ή σαπούνια ή λόγω συχνών πλυσιμάτων πρέπει να περιορίζεται η έκθεση των χεριών στη διαβρωτική δράση των σαπουνιών ή του νερού. Όπου απαιτείται καθαριότητα (ιατρεία, επαγγέλματα υγειονομικού ενδιαφέροντος) πρέπει να αναζητούνται τρόποι προστασίας του δέρματος (όπως χρήση γαντιών με βαμβακερή επένδυση).
Το πόσο έντονο είναι το εξάνθημα καθορίζει και τη θεραπεία του. Συνήθως τα κυριότερα θεραπευτικά μέσα είναι:
- αντισταμινικά χάπια, για έλεγχο του κνησμού
- ενυδατικές κρέμες, κυρίως κρέμες αποκατάστασης δερματικού φραγμού
- ειδικά καθαριστικά φιλικά προς το δέρμα και το pH του
- επουλωτικές κρέμες, σε περίπτωση ρωγμών ή πληγών
- τοπικά αντιβιοτικά σκευάσματα σε περίπτωση επιμόλυνσης
- τοπικά κορτικοστεροειδή, για την καταστολή της οξείας δερματίτιδας
- τοπικοί αναστολείς καλσινευρίνης, σε πιο χρόνιες ή επίμονες περιπτώσεις
- συστηματικά κορτικοστεροειδή σε εκτεταμένες ή βαριές περιπτώσεις
- από του στόματος αντιβιοτικά σε βαριές επιμολύνσεις
Το θεραπευτικό πλάνο πάντα το καθορίζει ο θεράποντας δερματολόγος. Επίσης στις περιπτώσεις με αλλεργικό υπόβαθρο πολύτιμη είναι η συνδρομή του αλλεργιολόγου.