Τι είναι τα έλκη ποδιών:

Ως έλκη των ποδιών ορίζουμε τις ανοικτές πληγές στα πόδια.  Στα έλκη ποδιών βλέπουμε και τα φλεβικά έλκη ποδιών, τα διαβητικά έλκη ποδιών καθώς και αυτά που έχουν αιτία την αθηροσκλήρωση.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα περισσότερα τα εντοπίζουμε στην πλευρά ή στο κάτω μέρος του ποδιού γύρω από τον αστράγαλο ή στην κορυφή και στην άκρη ενός δακτύλου και συνήθως η πληγή περιβάλλεταιί από σκληρό δέρμα.

Μερικές φορές βλέπουμε διάφανο υγρό να βγαίνει από κάποια έλκη. Η κατάσταση αυτή ίσως να σημαίνει επιμόλυνση από βακτήρια, με αποτέλεσμα την αύξηση του κινδύνου λοίμωξης του δέρματος και του υποδόριου λίπους. Ωστόσο, τα υγρά αυτά πολλές φορές είναι εξίδρωμα και περιέχουν τα στοιχεία που χρειάζεται το δέρμα για να κλείσει το έλκος.

Ένα βαθύ έλκος αρκετές φορές έχει έκταση σε όλο πάχος του δέρματος. Συχνά αυτό είναι ακόμη πιο βαθύ και περιλαμβάνει τένοντες, οστά και άλλες δομές.

Ποια είναι τα είδη έλκους;

1. Φλεβικά έλκη: Το φλεβικό έλκος είναι μία πληγή (άνοιγμα του δέρματος) που έχει σαν βασική αιτία τη χρόνια στάση του φλεβικού αίματος στα περιφερικά αγγεία του ποδιού. Κάνει δηλαδή την εμφάνισή του στους ασθενείς που πάσχουν από χρόνια φλεβική ανεπάρκεια.
2. Αρτηριακά ή Ισχαιμικά έλκη: Αντιπροσωπεύουν περίπου το 10-15% των ελκών. Οι αρτηρίες των κάτω άκρων μεταφέρουν αίμα στις γάμπες και τα πόδια. Συνήθως λόγω αθηροσκλήρωσης (δηλαδή όταν υπάρχει περιφερική αποφρακτική αρτηριακή νόσος), η κυκλοφορία του αίματος στα κάτω άκρα έχει μειωθεί, όταν οι αρτηρίες στενεύουν σημαντικά.
3. Νευροπαθητικά ή Νευροτροφικά έλκη: Οι διαβητικοί αναπτύσσουν έλκη σε ποσοστό 15% κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Αυτά τα ονομάζουμε νευροπαθητικά έλκη και συνήθως κάνουν την εμφάνισή τους στα πέλματα των ποδιών και των δακτύλων των ποδιών. Επειδή ο διαβήτης μπορεί να προκαλέσει νευροπάθεια, μπορεί να υπάρξει καθυστέρηση στην αίσθηση και παρατήρηση μικροτραυματισμών στα πόδια. Παράλληλα, αυξάνει την πιθανότητα αθηροσκλήρωσης. Το κάπνισμα, η κακή διατροφή, η ανεπαρκής φροντίδα των ποδιών και η κακή φαρμακευτική αγωγή επιδεινώνουν τα διαβητικά έλκη.
4. Έλκη εκ κατακλίσεως ή Έλκη πίεσης: Μια άλλη ειδική κατηγορία μη ευαίσθητων ελκών είναι τα λεγόμενα έλκη πίεσης ή έλκη κατάκλισης. τα οποία υπάρχουν από παρατεταμένη πίεση σε ορισμένες περιοχές του σώματος. (π.χ. πτέρνα, αχίλλειος τένοντας, περιοχή της οσφύος) Προσβάλλουν συνήθως άτομα που παρουσιάζουν δυσκολία στη κίνηση ή είναι κλινήρεις, ανεξάρτητα από αγγειακή νόσο ή διαβητική νευροπάθεια.

Υπάρχει θεραπεία;

Η ακριβής διάγνωση είναι απαραίτητη για τη θεραπεία αυτών των τραυμάτων.

Είναι ζωτικής σημασίας να προσδιοριστεί εάν ο ασθενής έχει επαρκή αρτηριακή ροή.

Γενικά, η θεραπεία δηλαδή το κλείσιμο του έλκους είναι μακρόχρονη. Περνούν εβδομάδες ή και μήνες μερικές φορές για να κλείσει ένα έλκος.

Το έλκος συνήθως κλείνει από τον ίδιο τον οργανισμό. Για να γίνει αυτό είναι απαραίτητη ειδική περιποίηση για τη βελτιστοποίηση του περιβάλλοντος επούλωσης.

Τα κυριότερα μέσα θεραπείας είναι:

-καθαριότητα και κλείσιμο με τρόπο που υποδεικνύει ο γιατρός

-επουλωτικές κρέμες ή επουλωτικές πούδρες, ανάλογα με το αν το έλκος είναι “στεγνό” ή “υγρό”

-τοπικά αντισηπτικά διαλύματα, απαραίτητα για την περιποίηση

-ειδικά επιθέματα αλγηνικού τύπου για τα πολύ βαθιά έλκη

Όσο νωρίτερα αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, τόσο ευκολότερη είναι η επίτευξη οποιασδήποτε θεραπείας.

Η ανίχνευση μικροβίου από καλλιέργεια έλκους δε σημαίνει απαραίτητα πως είναι αναγκαία η αντιβίωση από το στόμα. Το έλκος είναι στην ουσία απροστάτευτη περιοχή και είναι λογικό μια καλλιέργεια να βρίσκει μικρόβια. Ειδικά στη χώρα μας όπου έχουμε σοβαρό πρόβλημα αντοχής μικροβίων στα αντιβιοτικά, η χρήσης τους πρέπει να είναι με περίσκεψη. Στις περισσότερες περιπτώσεις η καλή περιποίηση και η χρήση κομπρεσών με ειδικά αντισηπτικά διαλύματα αντιμετωπίζουν επαρκώς τις τοπικές επιμολύνσεις.

Τα αντιβιοτικά τα δίνουμε μόνο σε περίπτωση που ο γιατρός έχει ενδείξεις πως το μικρόβιο έχει φύγει από την πληγή π.χ. σε πυρετό λόγω του έλκους.